Rojat.com

31- سُورَةُ لُقْماٰنَ

سُورَةُ لُقْماٰنَالمكية34بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحٖیمِالٓمٓ١تِلْكَ ءاٰیاٰتُ الْكِتاٰبِ الْحَكٖیمِ٢هُدًی وَرَحْمَةً لِلْمُحْسِنٖینَ٣ٱَلَّذٖینَ یُقٖیمُونَ الصَّلٰوةَ وَیُؤْتُونَ الزَّكٰوةَ وَهُمْ بِالْءاٰخِرَةِ هُمْ یُوقِنُونَ٤اُولٰٓئِكَ عَلٰی هُدًی مِنْ رَبِّهِمْۖ وَاُولٰٓئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ٥وَمِنَ النّاٰسِ مَنْ یَشْتَرٖی لَهْوَ الْحَدٖیثِ لِیُضِلَّ عَنْ سَبٖیلِ اللّٰهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَیَتَّخِذَهاٰ هُزُوًاۚ اُولٰٓئِكَ لَهُمْ عَذاٰبٌ مُهٖینٌ٦وَاِذاٰ تُتْلٰی عَلَیْهِ ءاٰیاٰتُناٰ وَلّٰی مُسْتَكْبِرًا كَاَنْ لَمْ یَسْمَعْهاٰ كَاَنَّ فٖیٓ اُذُنَیْهِ وَقْرًاۖ فَبَشِّرْهُ بِعَذاٰبٍ اَلٖیمٍ٧اِنَّ الَّذٖینَ ءاٰمَنُوا وَعَمِلُوا الصّاٰلِحاٰتِ لَهُمْ جَنّاٰتُ النَّعٖیمِ٨خاٰلِدٖینَ فٖیهاٰۖ وَعْدَ اللّٰهِ حَقًّاۚ وَهُوَ الْعَزٖیزُ الْحَكٖیمُ٩خَلَقَ السَّمٰواٰتِ بِغَیْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهاٰۖ وَاَلْقٰی فِی الْاَرْضِ رَواٰسِیَ اَنْ تَمٖیدَ بِكُمْ وَبَثَّ فٖیهاٰ مِنْ كُلِّ دآٰبَّةٍۚ وَاَنْزَلْناٰ مِنَ السَّمآٰءِ مآٰءً فَاَنْبَتْناٰ فٖیهاٰ مِنْ كُلِّ زَوْجٍ كَرٖیمٍ١٠هٰذاٰ خَلْقُ اللّٰهِ فَاَرُونٖی ماٰذاٰ خَلَقَ الَّذٖینَ مِنْ دُونِهٖۚ بَلِ الظّاٰلِمُونَ فٖی ضَلاٰلٍ مُبٖینٍ١١وَلَقَدْ ءاٰتَیْناٰ لُقْماٰنَ الْحِكْمَةَ اَنِ اشْكُرْ لِلّٰهِۚ وَمَنْ یَشْكُرْ فَاِنَّماٰ یَشْكُرُ لِنَفْسِهٖۖ وَمَنْ كَفَرَ فَاِنَّ اللّٰهَ غَنِیٌّ حَمٖیدٌ١٢وَاِذْ قاٰلَ لُقْماٰنُ لِابْنِهٖ وَهُوَ یَعِظُهُۥ یاٰ بُنَیَّ لاٰ تُشْرِكْ بِاللّٰهِۖ اِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظٖیمٌ١٣وَوَصَّیْنَا الْاِنْساٰنَ بِواٰلِدَیْهِ حَمَلَتْهُ اُمُّهُۥ وَهْنًا عَلٰی وَهْنٍ وَفِصاٰلُهُۥ فٖی عاٰمَیْنِ اَنِ اشْكُرْ لٖی وَلِواٰلِدَیْكَ اِلَیَّ الْمَصٖیرُ١٤وَاِنْ جاٰهَداٰكَ عَلٰٓی اَنْ تُشْرِكَ بٖی ماٰ لَیْسَ لَكَ بِهٖ عِلْمٌ فَلاٰ تُطِعْهُماٰۖ وَصاٰحِبْهُماٰ فِی الدُّنْیاٰ مَعْرُوفًاۖ وَاتَّبِعْ سَبٖیلَ مَنْ اَناٰبَ اِلَیَّۚ ثُمَّ اِلَیَّ مَرْجِعُكُمْ فَاُنَبِّئُكُمْ بِماٰ كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ١٥یاٰ بُنَیَّ اِنَّهآٰ اِنْ تَكُ مِثْقاٰلَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ فَتَكُنْ فٖی صَخْرَةٍ اَوْ فِی السَّمٰواٰتِ اَوْ فِی الْاَرْضِ یَأْتِ بِهَا اللّٰهُۚ اِنَّ اللّٰهَ لَطٖیفٌ خَبٖیرٌ١٦یاٰ بُنَیَّ اَقِمِ الصَّلٰوةَ وَأْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَانْهَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَاصْبِرْ عَلٰی مآٰ اَصاٰبَكَۖ اِنَّ ذٰلِكَ مِنْ عَزْمِ الْاُمُورِ١٧وَلاٰ تُصَعِّرْ خَدَّكَ لِلنّاٰسِ وَلاٰ تَمْشِ فِی الْاَرْضِ مَرَحًاۖ اِنَّ اللّٰهَ لاٰ یُحِبُّ كُلَّ مُخْتاٰلٍ فَخُورٍ١٨وَاقْصِدْ فٖی مَشْیِكَ وَاغْضُضْ مِنْ صَوْتِكَۚ اِنَّ اَنْكَرَ الْاَصْواٰتِ لَصَوْتُ الْحَمٖیرِ١٩اَلَمْ تَرَوْا اَنَّ اللّٰهَ سَخَّرَ لَكُمْ ماٰ فِی السَّمٰواٰتِ وَماٰ فِی الْاَرْضِ وَاَسْبَغَ عَلَیْكُمْ نِعَمَهُۥ ظاٰهِرَةً وَباٰطِنَةًۗ وَمِنَ النّاٰسِ مَنْ یُجاٰدِلُ فِی اللّٰهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَلاٰ هُدًی وَلاٰ كِتاٰبٍ مُنٖیرٍ٢٠وَاِذاٰ قٖیلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مآٰ اَنْزَلَ اللّٰهُ قاٰلُوا بَلْ نَتَّبِعُ ماٰ وَجَدْناٰ عَلَیْهِ ءاٰبآٰءَنآٰۚ اَوَلَوْ كاٰنَ الشَّیْطاٰنُ یَدْعُوهُمْ اِلٰی عَذاٰبِ السَّعٖیرِ٢١وَمَنْ یُسْلِمْ وَجْهَهُۥٓ اِلَی اللّٰهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقٰیۗ وَاِلَی اللّٰهِ عاٰقِبَةُ الْاُمُورِ٢٢وَمَنْ كَفَرَ فَلاٰ یَحْزُنْكَ كُفْرُهُۥٓۚ اِلَیْناٰ مَرْجِعُهُمْ فَنُنَبِّئُهُمْ بِماٰ عَمِلُوٓاۚ اِنَّ اللّٰهَ عَلٖیمٌ بِذاٰتِ الصُّدُورِ٢٣نُمَتِّعُهُمْ قَلٖیلًا ثُمَّ نَضْطَرُّهُمْ اِلٰی عَذاٰبٍ غَلٖیظٍ٢٤وَلَئِنْ سَاَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّمٰواٰتِ وَالْاَرْضَ لَیَقُولُنَّ اللّٰهُۚ قُلِ الْحَمْدُ لِلّٰهِۚ بَلْ اَكْثَرُهُمْ لاٰ یَعْلَمُونَ٢٥لِلّٰهِ ماٰ فِی السَّمٰواٰتِ وَالْاَرْضِۚ اِنَّ اللّٰهَ هُوَ الْغَنِیُّ الْحَمٖیدُ٢٦وَلَوْ اَنَّماٰ فِی الْاَرْضِ مِنْ شَجَرَةٍ اَقْلاٰمٌ وَالْبَحْرُ یَمُدُّهُۥ مِنْ بَعْدِهٖ سَبْعَةُ اَبْحُرٍ ماٰ نَفِدَتْ كَلِماٰتُ اللّٰهِۗ اِنَّ اللّٰهَ عَزٖیزٌ حَكٖیمٌ٢٧ماٰ خَلْقُكُمْ وَلاٰ بَعْثُكُمْ اِلّاٰ كَنَفْسٍ واٰحِدَةٍۗ اِنَّ اللّٰهَ سَمٖیعٌ بَصٖیرٌ٢٨اَلَمْ تَرَ اَنَّ اللّٰهَ یُولِجُ الَّیْلَ فِی النَّهاٰرِ وَیُولِجُ النَّهاٰرَ فِی الَّیْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَۖ كُلٌّ یَجْرٖیٓ اِلٰٓی اَجَلٍ مُسَمًّی وَاَنَّ اللّٰهَ بِماٰ تَعْمَلُونَ خَبٖیرٌ٢٩ذٰلِكَ بِاَنَّ اللّٰهَ هُوَ الْحَقُّ وَاَنَّ ماٰ یَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ الْباٰطِلُ وَاَنَّ اللّٰهَ هُوَ الْعَلِیُّ الْكَبٖیرُ٣٠اَلَمْ تَرَ اَنَّ الْفُلْكَ تَجْرٖی فِی الْبَحْرِ بِنِعْمَتِ اللّٰهِ لِیُرِیَكُمْ مِنْ ءاٰیاٰتِهٖٓۚ اِنَّ فٖی ذٰلِكَ لَءاٰیاٰتٍ لِكُلِّ صَبّاٰرٍ شَكُورٍ٣١وَاِذاٰ غَشِیَهُمْ مَوْجٌ كَالظُّلَلِ دَعَوُا اللّٰهَ مُخْلِصٖینَ لَهُ الدّٖینَ فَلَمّاٰ نَجّٰىهُمْ اِلَی الْبَرِّ فَمِنْهُمْ مُقْتَصِدٌۚ وَماٰ یَجْحَدُ بِأٰیاٰتِنآٰ اِلّاٰ كُلُّ خَتّاٰرٍ كَفُورٍ٣٢یآٰ اَیُّهَا النّاٰسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ وَاخْشَوْا یَوْمًا لاٰ یَجْزٖی واٰلِدٌ عَنْ وَلَدِهٖ وَلاٰ مَوْلُودٌ هُوَ جاٰزٍ عَنْ واٰلِدِهٖ شَیْئًاۚ اِنَّ وَعْدَ اللّٰهِ حَقٌّۖ فَلاٰ تَغُرَّنَّكُمُ الْحَیٰوةُ الدُّنْیاٰ وَلاٰ یَغُرَّنَّكُمْ بِاللّٰهِ الْغَرُورُ٣٣اِنَّ اللّٰهَ عِنْدَهُۥ عِلْمُ السّاٰعَةِ وَیُنَزِّلُ الْغَیْثَ وَیَعْلَمُ ماٰ فِی الْاَرْحاٰمِۖ وَماٰ تَدْرٖی نَفْسٌ ماٰذاٰ تَكْسِبُ غَدًاۖ وَماٰ تَدْرٖی نَفْسٌ بِاَیِّ اَرْضٍ تَمُوتُۚ اِنَّ اللّٰهَ عَلٖیمٌ خَبٖیرٌ٣٤

سوره لقمانمکی34به نام خداوند بخشنده بخشایشگرالم‌ 1این آیات کتاب حکیم است (کتابی پرمحتوا و استوار)! 2مایه هدایت و رحمت برای نیکوکاران است. 3همانان که نماز را برپا می‌دارند، و زکات را می‌پردازند و آنها به آخرت یقین دارند. 4آنان بر طریق هدایت از پروردگارشانند، و آنانند رستگاران! 5و بعضی از مردم سخنان بیهوده را می‌خرند تا مردم را از روی نادانی، از راه خدا گمراه سازند و آیات الهی را به استهزا گیرند؛ برای آنان عذابی خوارکننده است! 6و هنگامی که آیات ما بر او خوانده می‌شود، مستکبرانه روی برمی‌گرداند، گویی آن را نشنیده است؛ گویی اصلاً گوشهایش سنگین است! او را به عذابی دردناک بشارت ده! 7(ولی) کسانی که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده‌اند، باغهای پرنعمت بهشت از آن آنهاست؛ 8جاودانه در آن خواهند ماند؛ این وعده حتمی الهی است؛ و اوست عزیز و حکیم (شکست‌ناپذیر و دانا). 9(او) آسمانها را بدون ستونی که آن را ببینید آفرید، و در زمین کوه‌هایی افکند تا شما را نلرزاند (و جایگاه شما آرام باشد) و از هر گونه جنبنده‌ای روی آن منتشر ساخت؛ و از آسمان آبی نازل کردیم و بوسیله آن در روی زمین انواع گوناگونی از جفتهای گیاهان پر ارزش رویاندیم. 10این آفرینش خداست؛ امّا به من نشان دهید معبودانی غیر او چه چیز را آفریده‌اند؟! ولی ظالمان در گمراهی آشکارند. 11ما به لقمان حکمت دادیم؛ (و به او گفتیم:) شکر خدا را بجای آور هر کس شکرگزاری کند، تنها به سود خویش شکر کرده؛ و آن کس که کفران کند، (زیانی به خدا نمی‌رساند)؛ چرا که خداوند بی‌نیاز و ستوده است. 12(به خاطر بیاور) هنگامی را که لقمان به فرزندش -در حالی که او را موعظه می‌کرد- گفت: «پسرم! چیزی را همتای خدا قرار مده که شرک، ظلم بزرگی است.» 13و ما به انسان درباره پدر و مادرش سفارش کردیم؛ مادرش او را با ناتوانی روی ناتوانی حمل کرد (به هنگام بارداری هر روز رنج و ناراحتی تازه‌ای را متحمّل می‌شد)، و دوران شیرخوارگی او در دو سال پایان می‌یابد؛ (آری به او توصیه کردم) که برای من و برای پدر و مادرت شکر بجا آور که بازگشت (همه شما) به سوی من است! 14و هرگاه آن دو، تلاش کنند که تو چیزی را همتای من قرار دهی، که از آن آگاهی نداری (بلکه می‌دانی باطل است)، از ایشان اطاعت مکن، ولی با آن دو، در دنیا به طرز شایسته‌ای رفتار کن؛ و از راه کسانی پیروی کن که توبه‌کنان به سوی من آمده‌اند؛ سپس بازگشت همه شما به سوی من است و من شما را از آنچه عمل می‌کردید آگاه می‌کنم. 15پسرم! اگر به اندازه سنگینی دانه خردلی (کار نیک یا بد) باشد، و در دل سنگی یا در (گوشه‌ای از) آسمانها و زمین قرار گیرد، خداوند آن را (در قیامت برای حساب) می‌آورد؛ خداوند دقیق و آگاه است! 16پسرم! نماز را برپا دار، و امر به معروف و نهی از منکر کن، و در برابر مصایبی که به تو می‌رسد شکیبا باش که این از کارهای مهمّ است! 17(پسرم!) با بی‌اعتنایی از مردم روی مگردان، و مغرورانه بر زمین راه مرو که خداوند هیچ متکبّر مغروری را دوست ندارد. 18(پسرم!) در راه‌رفتن، اعتدال را رعایت کن؛ از صدای خود بکاه (و هرگز فریاد مزن) که زشت‌ترین صداها صدای خران است. 19آیا ندیدید خداوند آنچه را در آسمانها و زمین است مسخّر شما کرده، و نعمتهای آشکار و پنهان خود را به طور فراوان بر شما ارزانی داشته است؟! ولی بعضی از مردم بدون هیچ دانش و هدایت و کتاب روشنگری درباره خدا مجادله می‌کنند! 20و هنگامی که به آنان گفته شود: «از آنچه خدا نازل کرده پیروی کنید!»، می‌گویند: «نه، بلکه ما از چیزی پیروی می‌کنیم که پدران خود را بر آن یافتیم!» آیا حتّی اگر شیطان آنان را دعوت به عذاب آتش فروزان کند (باز هم تبعیّت می‌کنند)؟! 21 کسی که روی خود را تسلیم خدا کند در حالی که نیکوکار باشد، به دستگیره محکمی چنگ زده (و به تکیه‌گاه مطمئنی تکیه کرده است)؛ و عاقبت همه کارها به سوی خداست. 22و کسی که کافر شود، کفر او تو را غمگین نسازد؛ بازگشت همه آنان به سوی ماست و ما آنها را از اعمالی که انجام داده‌اند (و نتایج شوم آن) آگاه خواهیم ساخت؛ خداوند به آنچه درون سینه‌هاست آگاه است. 23ما اندکی آنها را از متاع دنیا بهره‌مند می‌کنیم، سپس آنها را به تحمّل عذاب شدیدی وادار می‌سازیم! 24و هرگاه از آنان سؤال کنی: «چه کسی آسمانها و زمین را آفریده است؟» مسلّماً می‌گویند: «اللّه»، بگو: «الحمد للّه (که خود شما معترفید)!» ولی بیشتر آنان نمی‌دانند! 25آنچه در آسمانها و زمین است از آن خداست، چرا که خداوند بی‌نیاز و شایسته ستایش است! 26و اگر همه درختان روی زمین قلم شود، و دریا برای آن مرکّب گردد، و هفت دریاچه به آن افزوده شود، اینها همه تمام می‌شود ولی کلمات خدا پایان نمی‌گیرد؛ خداوند عزیز و حکیم است. 27آفرینش و برانگیختن (و زندگی دوباره) همه شما (در قیامت) همانند یک فرد بیش نیست؛ خداوند شنوا و بیناست! 28آیا ندیدی که خداوند شب را در روز، و روز را در شب داخل می‌کند، و خورشید و ماه را مسخّر ساخته و هر کدام تا سرآمد معینی به حرکت خود ادامه می‌دهند؟! خداوند به آنچه انجام می‌دهید آگاه است. 29اینها همه دلیل بر آن است که خداوند حقّ است، و آنچه غیر از او می‌خوانند باطل است، و خداوند بلند مقام و بزرگ مرتبه است! 30آیا ندیدی کشتیها بر (صفحه) دریاها به فرمان خدا، و به (برکت) نعمت او حرکت می‌کنند تا بخشی از آیاتش را به شما نشان دهد؟! در اینها نشانه‌هایی است برای کسانی که شکیبا و شکرگزارند! 31و هنگامی که (در سفر دریا) موجی همچون ابرها آنان را بپوشاند (و بالا رود و بالای سرشان قرار گیرد)، خدا را با اخلاص می‌خوانند؛ امّا وقتی آنها را به خشکی رساند و نجات داد، بعضی راه اعتدال را پیش می‌گیرند (و به ایمان خود وفادار می‌مانند، در حالی که بعضی دیگر فراموش کرده راه کفر پیش می‌گیرند)؛ ولی آیات ما را هیچ کس جز پیمان‌شکنان ناسپاس انکار نمی‌کنند! 32ای مردم! تقوای الهی پیشه کنید و بترسید از روزی که نه پدر کیفر اعمال فرزندش را تحمّل می‌کند، و نه فرزند چیزی از کیفر (اعمال) پدرش را؛ به یقین وعده الهی حقّ است؛ پس مبادا زندگانی دنیا شما را بفریبد، و مبادا (شیطان) فریبکار شما را (به کرم) خدا مغرور سازد! 33آگاهی از زمان قیام قیامت مخصوص خداست، و اوست که باران را نازل می‌کند، و آنچه را که در رحم‌ها (ی مادران) است می‌داند، و هیچ کس نمی‌داند فردا چه به دست می‌آورد، و هیچ کس نمی‌داند در چه سرزمینی می‌میرد؟ خداوند عالم و آگاه است! 34